Sifat Vitamin

Vitamin ialah kumpulan sebatian organik bukan protein yang diperlukan oleh organisma hidup dalam kuantiti yang sedikit.

Vitamin penting untuk pertumbuhan normal, pencegahan penyakit, pengawalan dan pemeliharaan kesihatan yang baik.

Selain metabolisme sel, vitamin juga terlibat dalam semua proses fisiologi sel. Fisiologi merujuk kepada semua proses yang berlaku dalam organisma hidup. Misalnya, vitamin K terlibat dalam proses pembekuan darah.

Vitamin tidak mempunyai nilai tenaga.

Vitamin digunakan dalam bentuk asalnya dan tidak dapat dicernakan kepada bentuk yang lebih ringkas.

Vitamin dikelaskan kepada dua kumpulan:

1. Vitamin larut lemak, iaitu vitamin A, D, E dan K.
   
   
2. Vitamin larut air, iaitu vitamin B₁, B₂, B₃, B₅, B₆, B₁₂, C, H dan asid folik.

Vitamin tidak dapat disintesiskan (kecuali vitamin D dan K) oleh tubuh manusia. Oleh itu, kita harus memperoleh vitamin dalam bentuk asalnya daripada gizi.

Vitamin C mudah rosak pada suhu yang tinggi dan apabila terdedah kepada sinaran ultraungu. Misalnya, vitamin C dimusnahkan apabila makanan dimasak terlalu lama.

Vitamin B dan C (vitamin larut air) tidak boleh disimpan dalam badan.

Vitamin B dan C yang berlebihan akan dikumuhkan melalui air kencing. Oleh itu, kedua-dua vitamin ini perlu diambil secara berterusan melalui makanan harian.

Vitamin A, D, E dan K (vitamin larut lemak) tidak dikumuhkan melalui air kencing dan boleh disimpan dalam badan, misalnya dalam tisu adipos.

Kekurangan vitamin akan menyebabkan penyakit kekurangan zat.

Kesan-kesan Penyahhutanan dan Lain-lain

Penyahhutanan menyebabkan hakisan tanah, tanah runtuh dan banjir kilat

Apabila pokok-pokok hutan ditebang dan kawasan baharu diterokai untuk pertanian, permukaan tanah akan terdedah kepada hakisan oleh angin dan hujan.

Hakisan tanah berlaku apabila permukaan tanah terutamanya lapisan atas tanah yang dilitupi bahan organik dan butiran halus sentiasa ditiup angin dan dialirkan oleh air hujan.

Tanpa sistem akar untuk mencengkam tanah, struktur tanah menjadi tidak stabil. Apabila hujan turun dengan lebat untuk suatu jangka masa yang panjang, lapisan atas tanah terhakis dengan mudah dan ini menyebabkan tanah runtuh (landslide) terutamanya di lereng bukit.

Tanah yang terhakis dibawa oleh air hujan dan termendap di dasar sungai.

Enapan lumpur di sungai menyebabkan sungai menjadi semakin cetek. Apabila hujan lebat turun, air sungai melimpahi tebing menyebabkan banjir kilat terutamanya di kawasan lembah yang rendah.

Banjir kilat (flash flood) berlaku dengan cepat pada musim tengkujuh. Aras air sungai naik dan susut dengan cepat.

Banjir merosakkan harta benda dan juga tanah untuk pertanian. Banjir yang berterusan akan mengganggu usaha dan aktiviti pertanian.

Secara lazimnya, hakisan tanah dan banjir menghakis permukaan tanah dan menyebabkan larut resap serta mengurangkan kandungan nutrien (nutrient) dalam tanah apabila air banjir mengalirkan nutrien ke tempat lain.

Penyahhutanan menyebabkan kehilangan biokepelbagaian

Penyahhutanan (deforestation) memusnahkan pelbagai spesies flora dan fauna dalam hutan dan menyebabkan sebahagiannya hampir pupus. Keadaan ini mengurangkan biokepelbagaian (biodiversity).

Spesies tumbuhan yang mempunyai nilai perubatan menghadapi ancaman kepupusan.

Habitat bagi kebanyakan spesies flora dan fauna turut termusnah, sertan rantaian makanan juga turut terganggu.

Peningkatan kandungan gas karbon dioksida

Penyahhutanan menyebabkan kurang gas karbon dioksida diserap oleh tumbuhan. Oleh itu, kandungan gas karbon dioksida dalam atmosfera akan meningkat.

Pada masa yang sama, kandungan oksigen di atmosfera berkurang kerana kurang oksigen dibebaskan oleh tumbuhan semasa fotosintesis (photosynthesis).

Kitar karbon dan kitar oksigen juga turut terganggu.

Pembakaran hutan menyebabkan pencemaran udara (air pollution) dengan membebaskan lebih banyak karbon dioksida ke atmosfera.

Pengumpulan gas karbon dioksida di atmosfera memerangkap haba dan ini menyumbang kepada kesan rumah hijau (greenhouse effect).

Kesan terhadap iklim

Hampir separuh daripada hujan yang turun di kawasan hutan hujan tropika berasal daripada proses transpirasi tumbuhan  di hutan itu sendiri.

Awan yang terbentuk daripada air yang tersejat melalui transpirasi membantu memantulkan sinaran matahari dan menyebabkan keadaan persekitaran menjadi kurang panas serta lembap.

Apabila penyahhutanan diteruskan, sumber air yang membentuk awan berkurang, menyebabkan kitar air terganggu. Keadaan ini menyebabkan keadaan cuaca menjadi panas dan kering.

Pembakaran bahan api fosil dan kesannya

Pembakaran bahan api fosil menyumbangkan kira-kira 75% karbon dioksida ke dalam atmosfera.

Peningkatan aras karbon dioksida dalam atmosfera menyumbang kepada kesan rumah hijau dan pemanasan global.

Pertanian intensif dan kesannya

Penggunaan tanah untuk pertanian intensif mengurangkan ruang dan sumber untuk spesies lain.

Dalam pertanian intensif, petani menggunakan baja tak organik yang mengandungi ion nitrat, fosfat dan kalium untuk meningkatkan hasil pertanian.

Ion nitrat dan ammonium adalah sangat larut dan akan melarut resap serta dialirkan ke dalam sungai dan tasik.

Keadaan ini membawa kepada eutrofikasi (eutrophication).

Kesan peningkatan bahan buangan domestik dan industri

Penambahan bilangan penduduk meningkatkan pembuangan bahan buangan domestik dan industri.

Pembuangan bahan buangan di tapak pelupusan sampah membahayakan organisma hidup kerana bahan toksik dan bahan pencemar mudah meresap ke dalam tanah dan mencemarkan sumber air yang berhampiran.

Penyahhutanan

Penyahhutanan (deforestation) adalah merujuk kepada penebangan pokok hutan secara besar-besaran.

Aktiviti pembalakan menyebabkan pokok-pokok di hutan ditebang untuk kayu balak yang mempunyai nilai ekonomi yang tinggi.

Hutan hujan tropika mempunyai peranan ekologi yang penting.

• Hutan hujan tropika ialah ekosistem tertua di Bumi dan merupakan habitat kepada hampir separuh daripada spesies flora dan fauna di dunia.
• Hutan hujan tropika mempunyai banyak spesies yang membekalkan sumber makanan, ubat-ubatan dan bahan keperluan kepada manusia. Hampir satu per empat ubat-ubatan dibekalkan oleh spesies tumbuhan di hutan hujan tropika dan kira-kira 70% daripadanya mempunyai bahan aktif bagi menentang kanser.
• Hutan hujan tropika mengawal atur iklim dunia dengan mempengaruhi tiupan angin, taburan hujan, kelembapan dan suhu.
• Hutan hujan tropika juga merupakan kawasan tadahan karbon Bumi kerana menyerap sejumlah besar karbon dioksida semasa fotosintesis dan pada masa yang sama membebaskan oksigen ke atmosfera.
• Hutan hujan tropika merupakan kawasan tadahan air.

Penyahhutanan (deforestation) menyebabkan:

• Hakisan tanah, tanah runtuh (landslide) dan banjir kilat (flash flood).
• Gangguan terhadap kitar karbon dan kitar nitrogen.
• Perubahan iklim yang melampau.
• Kemusnahan habitat dan kehilangan spesies flora dan fauna (biokepelbagaian).

Jenis-jenis Variasi

Terdapat dua jenis variasi pada manusia, iaitu:

1. Variasi selanjar (continuous variation).
   
   
2. Variasi tak selanjar (discontinuous variation).

Variasi selanjar

Variasi selanjar tidak mempunyai perbezaan ciri yang jelas.

Perbezaan antara individu adalah beransur-ansur dengan ciri-ciri perantaraan (intermediate).

Contoh variasi selanjar pada manusia adalah seperti:

• Ketinggian.
• Berat badan.
• Warna kulit.
• Kepintaran.

Variasi selanjar boleh diukur, maka ia dikatakan pewarisan  kuantitatif (quantitative).

Taburan kekerapan bagi variasi selanjar adalah berbentuk loceng (bell shaped) dan digelar lengkung taburan normal (normal distribution curve).

Taburan normal bagi variasi ketinggian.

Variasi selanjar dikawal oleh sebilangan gen tetapi dipengaruhi oleh faktor persekitaran.

Sebagai contoh, warna kulit seseorang ditetukan oleh gen yang diwarisi daripada ibu dan bapanya. Namun begitu, sekiranya seseorang sentiasa terdedah kepada cahaya matahari, warna kulitnya bertambah gelap disebabkan oleh interaksi antara faktor genetik dengan faktor persekitaran.

Ciri-ciri yang dipengaruhi oleh faktor persekitaran digelar ciri-ciri perolehan (acquired characteristics). Genotipnya tidak berubah. Oleh itu, variasi selanjar tidak dapat diturunkan kepada zuriat.

Variasi tak selanjar

Variasi tak selanjar mempunyai perbezaan ciri yang jelas dan ketara. Variasi ini dikatakan pewarisan kualitatif (qualitative) kerana ciri-cirinya hanya boleh ditentukan samada hadir ataupun tidak.

Maka, variasi tak selanjar tidak mempunyai ciri perantaraan.

Contoh variasi tak selanjar pada manusia adalah:

• Kebolehan menggulung lidah.
• Bentuk cuping telinga.
• Kumpulan darah.
• Kehadiran lesung pipit.
• Corak cap ibu jari.

Taburan kekerapan bagi variasi tak selanjar ialah taburan yang diskrit.

Taburan diskrit bagi variasi kumpulan darah yang dikawal 

oleh gen tunggal dengan tiga alel.

Variasi tak selanjar dikawal oleh gen tunggal dan tidak dipengaruhi oleh persekitaran. Ia ditentukan oleh genotip dan digelar ciri-ciri keturunan. Oleh itu, ciri bagi variasi tak selanjar dapat diturunkan kepada zuriat.